Chùa Kyaikhtiyo là một ngôi chùa cổ có lịch sử hơn 2.500 năm, tọa lạc trên một hòn đá nằm ở độ cao 1.100 m so với mực nước biển ở gần thị trấn Kyaikto, quận Thaton, Myanmar, cách Yangon khoảng 210 km. 

Theo tiếng của người Mon, Kyaik có nghĩa là chùa và Htiyo là “mang cái đầu của vị tu sĩ”. Kyaikhtiyo có nghĩa là “ngôi chùa được đặt trên cái đầu vị tu sĩ”. Ngoài cái tên Kyaikhtiyo, ngôi chùa còn được gọi là Chùa Đá vàng vì được xây trên hòn đá đá cao 7,3m, chu vi 15,2m, và cả hòn đá và ngôi chùa được dát kín bằng vàng lá.

Điểm đặc biệt chính khiến mọi người kinh ngạc của Chùa Đá vàng chính là việc nó tọa lạc trên hòn đá nằm chênh vênh, cheo leo, hiểm hóc trên sườn núi khi điểm tiếp xúc với vách núi chỉ khoảng 78cm². 

Nhìn từ xa, ai cũng có cảm giác như hòn đá sắp rơi xuống vực. Tuy nhiên, hòn đá thiêng này vẫn trụ vững hàng nghìn năm qua, phá vỡ mọi nguyên tắc trọng lực. Và dĩ nhiên, nếu muốn tới ngôi chùa Kyaiktyo trên đỉnh, bạn chắc chắn phải vượt qua Hòn Đá Vàng huyền bí này.

Hòn Đá Vàng gắn liền với một truyền thuyết rất thú vị. Theo truyền thuyết, trong lần Đức Phật Thích Ca đến đây truyền đạo, ngài đã tặng một sợi tóc cho vị ẩn sĩ có tên Taik Tha. Khi qua đời, vị ẩn sĩ đã trao lại sợi tóc cho người con nuôi là Vua Tissa, vị vua cai trị Myanmar vào thế kỷ XI, với lời căn dặn cất giữ xá lợi này trong một hòn đá có hình dáng như đầu của vị ẩn sĩ. 

Nhà vua không thể tìm đâu ra một hòn đá như thế, phải nhờ cha mẹ (thần Zawgyi và nữ thần Naga) tìm giúp. Hai vị thần này đã tìm ra hòn đá dưới lòng đại dương. Hòn đá được đưa lên và đặt ở đồi Kyaikhtiyo. Sợi tóc của Đức Phật được cất vào hòn đá và ngôi chùa nhỏ đã được xây dựng lên mang tên Kyaikhtiyo.

Theo niềm tin của người dân địa phương, hòn đá to tròn chỉ tiếp xúc với núi vỏn vẹn chưa đầy 1m²nhưng lại vô cùng bền vững là nhờ thần Tawadeintha đã dùng con thuyền thần trục vớt hòn đá và chở nó lên đỉnh đồi. Chiếc thuyền và dây thừng được biến thành đá và nằm cách hòn đá vàng khoảng 300m để giữ cho nó không rơi.

Hiện toàn bộ chùa Kyaiktiyo và tảng đá độc đáo trên đều được người dân Myanmar dát vàng 24k tạo nên kiến trúc tráng lệ, ấn tượng cho công trình. Tuy nhiên để lên được đến đây, bạn phải trải qua một quãng đường di chuyển rất khó khăn dài khoảng 11km từ dưới chân núi, với những cung đường dốc thẳng đứng, ngoằn ngoèo như xoắn ốc. 

Nếu thấy đi bộ quá mất thời gian và sức lực, bạn có thể chọn ngồi xe tải, nhưng tìm hiểu cho thật kỹ nhé vì nhiều người cho biết cảm giác ngồi trên giống như ngồi trên tàu lượn cao tốc. Điều này thật nguy hiểm cho những người yếu tim! 

Thế nhưng con đường từ trại Kimpun đến Hòn Đá Vàng mới chính là thử thách thú vị với du khách. Đây là những dốc đứng và quanh co như cùi chỏ, không xe cộ, ngựa bò nào đi được, chỉ có thể chinh phục bằng chân người. Chỉ khoảng 1,2 km nhưng thông thường phải mất đến 1 tiếng đồng hồ mới lên đến đỉnh.

Các phật tử Myanmar tin rằng được đến nơi, quỳ lạy và ôm hôn hòn đá sẽ giúp họ trở nên giàu có, thịnh vượng. Du khách đến đây có thể mua các lá vàng dát mỏng và tự tay dát lên hòn đá thiêng để cầu nguyện. 

Tuy nhiên, theo tục lệ Myanmar, chỉ có những người đàn ông mới được làm điều này, còn phụ nữ phải dừng lại trước một hàng rào sắt ngăn cách với chùa. Họ chỉ có thể thành kính dâng lễ vật cúng lên các bàn thờ rồi quỳ trên nền đất, cầu nguyện. Người dân cũng truyền tai nhau câu chuyện về việc nếu trong một năm mà tới chùa Kyaiktiyo 3 lần thì sẽ gặp may mắn và hạnh phúc.

Khắp ngóc ngách quần thể chùa Kyaikhtiyo đều đặt tượng Phật, với nhiều tượng nổi bật hơn hẳn vì được khảm bằng hàng nghìn viên đá quý, vài trăm viên kim cương với hàng trăm chiếc chuông vàng. Khung cảnh ở đây hùng vĩ, luôn được bao bọc bởi những lớp mây trắng bảng lảng, bồng bềnh. Đứng ở trên cao, du khách có thể phóng tầm mắt, thu trọn cảnh quan kỳ vĩ của núi rừng. 

Buổi sáng, khi mặt trời chưa thức dậy, đường chân trời ánh lên những sắc màu rực rỡ, ở bên dưới, mây trắng ôm vào những đỉnh núi thấp hơn, vẽ nên một bức tranh thủy mặc. Trong bóng chiều, Hòn Đá Vàng trở nên lung linh và huyền ảo. Đêm đến, tảng đá thiêng sáng rực lên trong ánh đèn vàng, lung linh trong làn khói hương và trầm bổng trong những lời nguyện cầu. 

Kiến trúc độc đáo, sự kỳ lạ của tảng đá chênh vênh nơi vách núi, đặc biệt là không gian Phật giáo linh thiêng đã khiến cho ngôi chùa ngày càng trở nên nổi tiếng, thu hút đông du khách từ khắp mọi nơi. Gắn liền với Hòn Đá Vàng là cả một truyền thuyết thú vị và kỳ bí về việc Đức Phật đến truyền đạo ở nơi đây. Bởi vậy, lúc nào nơi đây cũng có đông đảo người tới thăm viếng, chiêm bái, hành lễ.